波浪曲：哈萨克人的思想涟漪｜塔石006选章

试听曲目：《Ertis Tolqını ｜额尔齐斯河的波浪》

Tölegen Qúndaqbay úlı演奏

选自塔石-006 《波浪：斯布孜额历史录音》档案

阅读提示：

1、斯布孜额是一种哈萨克民族的竖吹笛。塔石-006 《波浪：斯布孜额历史录音》中，我们收集了数首关于河流波浪的曲目，这是本期档案作品中的最重要的主题之一。哈萨克语中，波浪称为tolqın，无论是具体的河流波浪，或是虚拟的，档案工作组将其归结为哈萨克民族的一个文化意象。

2、与诸多其他主题的斯布孜额曲不同，关于波浪的曲目，通常不会描写具体的事件。由于水给人们带来的幸福感和滋养（同时亦是一股能吞没一切的力量），因此，这些曲目泛泛而谈，多数表达着歌颂。如档案工作组的卡哈尔所总结：

春天，小溪声是唤醒了整个大自然的音符，万物从长眠中苏醒，哈萨克人们一边庆祝平安度过了寒冬，一边忙碌着春季的游牧生活。波浪，正是这种喜悦的形象。而在另外一些曲目中，我们能想象：小马或者小骆驼，甚至是小孩被激流冲走，河流用它的波浪让落入水中的一切从世界消失。那些失去了孩子的母亲们用尽全力追赶着她们的孩子，这是一个灵魂出窍的画面。这一类的故事暗示着哈萨克人们在游牧生活中遭遇过的种种困境和灾难。两种波浪的意象，象征着是游牧哈萨克的一生。

3、本期推送的相关编译文本，解释了哈萨克斯布孜额曲目中的波浪曲的原型、流传过程、重要人物等等；其中，多数（但不限于）来自于：

a. 《Sıbızğı Sazı｜笛子曲》（新疆青少年出版社，1991年；穆哈买提·阿布得哈得尔编著；“笛子曲”一名为原书所用。）

b. 《Küy Añızdarı 1｜冬不拉曲传说1》(新疆人民出版社，2009年；哈布拉德、胡阿尼什编著)

c. 2014-2017年之间制档团队在新疆各地的采访选录。

《Oy Tolqını｜思想的波浪》

# 这是一首传说中的曲目，未曾在档案工作组所收集的录音、采访演奏中出现过；该曲目的谱例记录于《笛子曲》 的第三十四页。“Oy Tolqını”直译为“思想的波浪”。

“Oy Tolqını” attı küyler köp kezdesedi. Bertingi câne bùrınğı avtorlarda osınday taqırıpta küy şığarğan. Mùnday küy adamnıñ köñil-küyin bildiredi. Keyde quanış, keyde qayğı-qasiret bolıp keledi. Ülken oqyğalı nârseler emes, sezimnen şıqqan, köñildi bildiretin küyler. ｜关于“思想”，哈萨克的作曲家、诗人们创作过很多作品。古时候，长老们在探讨国家大事时，需要经过长时间的思考和探讨作出决定。这些决定背负着责任和民众的命运，他们用《思想的波浪》乐曲 表达和释放了内心的态度和决心，有时甚至是焦虑。从思想的萌发到结果，过程常常是激烈的斗争，是一副很难用语言形容的画面。大多数的《思想的波浪》的曲目本身是没有具体情节的，是一种抽象的境界；不过，很可能它是在某一个（历史）场景或者事件中被创作了出来。

-- Bayaqımet Cúmabay úlı ｜巴亚合买提·朱马拜

《Ertis Tolqını｜额尔齐斯的波浪》

Şyncyañdağı ataqtı özenderdiñ biri — Ertis Dáryási. Ertis Altaydıñ coğarğı tau şatqaldarınan şığıp, mıñ kylometirge cuıq ağıp Qazaqıstandağı Zaysan köline, odan arı ağıp Ob özenine qosıladı. Ertis özeninde mekre, qızıl, qaşağan qızıl, şortan, qara balıq, aq balıq, aq ayran, ala búğa, taban, alaqanat, iyt balıq, cılan balıq, sazan qatarlı balıq türleri bol kezigedi. Ertis özeni basınan ayağına deyin alqabı keñ, şöbi şüygin, ormanı qalıñ, berekeniñ keni esepteledi. Qart ertıstıñ cağasında taryhta talay qyan-keski soğıstar ötse, "Salyqa-Sámen", "Qara Torğay", "Qos Kelinşektiñ Zarı", "Boz Ingenniñ Zarı" qatarlı talay ğaşıq-carlardıñ tragedyasi ötken. Erteden bergi ataqtı kompozytor sıbızğışılar alıp ertıs özeniniñ osı cayların tüpten tolğap, osılay küyge tüsirip tartqan. ｜额尔齐斯河是新疆著名的河流之一。它的源头始于阿勒泰山脉高处，流过一千公里后注入位于东哈萨克斯坦州的斋桑泊，出湖后继续向西北流穿行于哈萨克斯坦东北部，最终汇入鄂毕河。河中有鲟鱼、哲罗鲑、白鲳狗鱼、江鳕、高体雅罗鱼、西伯利亚鲟、湖拟鲤、贝加尔雅罗鱼等名贵鱼种。额尔齐斯河流域宽阔、植被茂密，是滋润着周边大地的母亲河。它经历过无数次战争，也见证过像《Salyqa-Sámen》、《小黑雀》、《挂念丈夫》、《母骆驼之苦》等悲剧。从古至今，斯布孜额乐师们用他们的斯布孜额使这条河的故事回荡在时空中。

—《笛子曲》第一百二十页

# 在该书中，此曲亦被称为《Ertis Tolqını (Qaba Öñirindegi Türi) ｜额尔齐斯的波浪（哈巴河流域版本）》

“Ertis Tolqını” küyin köp şertetin, ceti atasınan ertis boyın mekendegen Ámire deytin káryá sıbızğı küyin tolqıta otırıp :— şirkin, Ertis — suıñ bal, topırağıñ may, köktemde bir kepeş tarını şaşa salsañ, küzde on qap tarı alasıñ. Qıstı küni mùzıña qatıp qalğan balığıñdı, bir auıl can baltalap şauıp tügete almaydı. Arğı şetine köz cetpeytin şımırlap aqqan aydınıña suşıl cigitter men suşıl attar balıqqşa cüzedi,—dep âñgime şertedi eken.｜阿米列老人经常吹奏“额尔齐斯的波浪”，他的祖上七代开始，都生活在额尔齐斯河流域。他说过：“额尔齐斯啊，你的河水如同蜂蜜，你周边的土壤肥沃。春天撒一帽子小米，秋天可以收获十袋塔尔米。到了冬季，整个村子的人吃不完与湖水一起结冰的鱼群。放眼望去，看不到湖的另一边，善水的小伙子们和马儿们在湖中像鱼一样游泳。

# Ámire：传说历史人物，其整个家族依额尔齐斯河生活，会吹奏斯布孜额

# 塔尔米：哈萨克民族的一种茶点，由米制成，侍茶时候为客人提供

“Ertis Tolqını" küyi şertilgende cılıp ötken ağısımen birge dünye-âlem, tirşilik birge cılcıp birge ketip bara catqanday sezilse, şımırlap qaynağan iyirim adamdı tüpsiz oyğa bastaydı. Keyde buırqanıp, cöñkile aunap, taryhtıñ alay-düley qandı keşirmelerin, qarañ qaltarıstarın elestetedi. ｜当《额尔齐斯的波浪》被吹奏时，宇宙和生命会跟随着河水的流淌一起漂游起来；静静缠流的河，会唤醒内心深处的思绪；有时，会突然出现波涛汹涌的波浪，它就像历史中的血战和黑暗时期，让陷进去的人感到窒息。

“Ertis Tolqını" küyiñ avtorı beyne sol ùlı dâryanıñ özi syaqtanadı. Halıq işinde osı küydi şığaruşıñıñ kim ekeni anıq emes. Desede, sonıñ sol ertiste tuılıp, ertiste ösken qazaq ömiriniñ şeciresi ekeninde kümân coq.｜曲子的创作者就像是额尔齐斯河本身。关于他的身份，谁也不曾知道。创作的人，就像是生活在额尔齐斯河流域的哈萨克人们的族谱。

-- 《冬不拉曲传说1》 第八十九页

# 以下几段来自《冬不拉曲传说1》的引文，描述了现代哈萨克文明之前的文明中，关于额尔齐斯河的乐曲的历史。

Caña ğasırdan burınğı mıñ cıldıqtar işinde orta azyamen qazaq dalasın ecelgi saq taypaları meken etken. Saqtardıñ qol öneri (altın adam esik obası), süret öneri (nükteli tehnyka), halıq auız âdebyeti (ertöstik, kün astındağı künikey qız), sazgerlik öneri (aqqu, şıñırau, şaqıru degen küyler) caqsı damıdı. ｜公元前一千年内，斯基泰人生活在中亚和哈萨克草原中。斯基泰人的手工艺（金人叶斯克陵墓）、艺术、口头文学（《Ertöstik》、《Kün Astındağı Künikey Qız》）、音乐（《天鹅》、《Şıñırau》、《呼唤》等曲调）发展程度很高。

# 金人叶斯克陵墓：位于哈萨克斯坦国的叶斯克的陵墓，其中有身着斯基泰人时代制作的黄金服饰的“金人”

Saq taypalarınıñ erligi âlemge ayan. Olar at-meken, tuğan cerdi caudan canqyarlıq erlikpen qorğadı. (saq sardarı Şıraq batır, saq qızı tomyrys patşa). Keyingi ğasırlarda ömir sürgen ğùn, üysin, asa t.b taypalar saq mâdenyetine mùrager boldı. Odan keyingi zamandarda kök türikter, türkeşter, oğız-qıpşaqtarda mùragerlik etti, sodan büginig qazaq halqına myras bolıp, ùrpaq sabaqtastığı üzilmey calğasıp keldi. Bùğan qazaqtıñ sazgerligi öneri ayqın dâleli. Olardıñ qonıs teuip otırğan mekenderiniñ biri — ertis özeni. ｜斯基泰人英勇善战闻名于世。为了保卫故土，他们会与敌人作战到底。后来的匈奴、乌孙、阿萨等部落继承了斯基泰人的文明。再后来的突厥、钦察部落将斯基泰人的生活方式传承了下来。（现代）哈萨克人的音乐，可以说是源于先祖斯基泰人的。斯基泰人生活的区域也包括了额尔齐斯河流域。

8-ğasırdan 11-ğasırğa deyin ertis özeniniñ boyında qymaq qağandığı ömir süredi. Qymaqtar kök tâñirge, cer-su kyelerine, otqa, aruaqtarğa, ertis özenine syındı. Al 《Ertis tolqını》tolqını syaqtı köne küyler şamamen sol zamannıñ tuındıları bolıp sanaladı. ｜八世纪到十一世纪期间，基马克汗国的人们生活在额尔齐斯河流域。他们信奉天神、土地和水神、火、灵魂以及额尔齐斯河，而《额尔齐斯的波浪》正是那个时期的产物。

#Qymaqtar：基马克汗国的人们，此突厥汗国大致存在于公元八世纪至十一世纪之间。

-- 《冬不拉曲传说1》第一百零九页

# 以下几段来自采访的引文，描述了一位可能的《额尔齐斯河的波浪》的作者-- 博格达拜｜Boğdabay。

30-cıldarı qazaqtardıñ elin tastap qağa köşken kezderi, el boğdağa bet alğan kezde, aydap cürgen maldarın, suatqa tüsse maldıñ aldı sudan şığıp bolğanşa, mıñ qoralı qoy su alsada kilkip ağıp catatın ertis özeni syaqtı emes, boğda ceriniñ bastau sularına tüsken şoğırlı maldıñ ayağımen suat suı laylanıp qara batpaqtanıp ketkenin körgen el cùrtın sağınıp eñirep cılağan. ｜1930年代，哈萨克人们被迫离开故乡，最远迁移到了土耳其。阿勒泰的哈萨克族人们，在去往博格达峰的路上，赶着他们成群的牲畜踏过天山河流时，发现河水变得浑浊。这让他们想起了额尔齐斯河：就算有一千匹马踩踏过后、额尔齐斯河的喝水仍然会清澈地流淌。额尔齐斯河是故乡的母亲河，迁移途中的人们按捺不住对家乡的思念流下了眼泪。

#博格达峰：位于乌鲁木齐附近的天山山脉

-- 《Abaq Kerey Şeriresi｜阿巴克克烈部落的家谱》，页码不详

Ol qalıq işined qalıp qoyğan, köktoğay caqtan cyğan nárseler, köktoğay şiñgil degen cerler qazaqtıñ eñ kürdeli ortası, kezinde ülken mádenyettiñ ortalığı bolğan, köşpendilik bertingige deyin áli calğasıp kele catır, múñğúlyadan sancığa deyın eki arada köşıp kelip catadı. Ol cerde qazaqtıñ köşpendi túrmısı áli üzilip qalğancoq. Táryhta Boğdabay degen kisi ánşi bolğan deydi, ol kezde búl kisi ánde aytqan, muzıkada orındağan, ükimetke qızmette istegen eken, sonda şığarğan “Ertis Tolqını” degen küyi eken, birneşe türli añızı bar, bir-birine úqsamaydı. Keyingi kezderdede “Ertis Tolqını” dep şığarıp catır. ｜那些东西（指的是民间文化的原型和要素）留在了民间，是从富蕴那边收集而来的。富蕴、青河等地是哈萨克（文化）最为复杂的地区，以前是大文明中心，到现在也有游牧生活。当时的哈萨克在蒙古和昌吉中间一带来回游牧生活。历史中，博格达拜是一位歌手。他当时除了唱歌还会创作，也为政府工作过。那个时候，他创作过叫《额尔齐斯的波浪》的曲子，但这个曲子有几个不同的版本，就算近期也有人创作过同名的作品。（言外之意，博格达拜的《额尔齐斯的波浪》并非为人们熟知的版本）。

“Ertis Tolqını" köp kezdesedi. Ertedegi câne caqındağı küyşilerde köp şığarğan, negizi köşpeli halıqtıñ tağdırın ertispen salıstıra sürettegen. Botası suğa ketip, eñirep cılağan tüyeni surettegen küylerde bar. Avtorı belgisiz küylerde köp kezdesedi. Boğdabay ertis tolqının köp tartadı, soğan adamdar "Boğdabay tartqan ertis tolqını dep aytadı". Calpı mùnday küylerde qayğımen quanış teñ cüredi. ｜过去和现在，有很多人为额尔齐斯河创作了歌曲。《额尔齐斯的波浪》讲述了额尔齐斯的历史，尤其形容了过去哈萨克游牧生活的命运，可以理解为：哈萨克人们的经历和额尔齐斯河的波浪一样。河边发生过很多故事，也有很多曲子通过故事去暗示更深层的意义。当小骆驼掉进额尔齐斯河的激流中时，木骆驼沿着河流奔跑，放出撕心裂肺的哀哭声；暗示着哈萨克男儿们被迫卷入历史的悲惨旋涡中时母亲的悲伤；还有一曲则是讲述几兄弟过河时，其中一个被河水冲走时的无奈场景。总之，每一首关于额尔齐斯的曲子讲述的故事情节有所不同，但是他们将额尔齐斯河比喻成历史和命运的时空。博格达拜演奏的《额尔齐斯河的波浪》并不是他本人创作的，关于真实的作者和时间我们无从知晓。但是他经常会弹奏这首曲子，所以这首曲子也被大家称作“博格达拜的《额尔齐斯的波浪》”。

-- Bayaqımet Cúmabay úlı ｜巴亚合买提·朱马拜

《Búqtırma｜布赫塔尔玛的波浪》

“Búqtırma” degen küy Aqımcan degen küyşiden üyrenip osı caqta calpılasqan. Ertis özenine 12 özen qúyıladı eken, sonıñ qúyğanı bir atılıp túratın bir orqaş deydi, teginde qazaqtar döñbekti kesip bir cağına sal baylap, döñbekke minip alıp, sonıñ üstinde ertistiñ tolqınımen ketedi eken. Döñbektiñ bası birese körinip, birese qıltıñdap, birese sudıñ tolqını. Süytip otırıp Qazaqıstannıñ Cáysañ degen cerinde biraq şığarıp, sol cerden döñbek üy saladı eken. Sonda Aqımcan degen kisi qarap otırıp “Búqtırma” degen küydi şığarıptı, “Búqtırmanıñ tolqını” depte aytadı. ｜这首曲子是通过演奏者阿克木江流传到呼图壁地区的。十二条支流汇入额尔齐斯河，它们流入额尔齐斯河时会形成激流并且涌起波浪。当时的哈萨克族人们，将树墩困在木船的一头自己骑在上面，跟着河流漂流到斋桑泊；然后在那边用木墩盖房子。阿克木江目睹过这些。看着波浪中若隐若现的木墩，他创作了《布赫塔尔玛的波浪》。

-- Qabdıl Byğacı úlı｜哈布德力·比哈吉

# 阿克木江是塔城地区著名的斯布孜额师，后在阿勒泰地区也生活过。据说此人能吹奏两百多首曲子。他是新疆现代历史上较早教学斯布孜额的人；呼图壁一带的斯布孜额乐曲的流传，大多与阿克木江的传承有关。

Tölegen degen küyşiniñ ústazı Rayhan, Rayhannıñ ústazı Aqımcan degen kisi.Bizdiñ ákemizben birge osı taudağı Qúrış, Mánsúr degen kisilerde Rayhan aynalasında üyrengen bolu kerek. Bertindegi eñ qyın sibizğişi Maqan, Tölegen degen kisiler, Tölegen meniñ ákem, Maqan degen kisi bizdiñ nağaşımız, osı eki kisi Rayhannan 150 aynalasında küy üyrengen. ｜托列根的师父是莱汗，莱汗的师父是阿克木江。和我们的父亲一起，库尔希、曼苏尔等斯布孜额师也是和莱汗学斯布孜额的。最近的年代里，最厉害的斯布孜额师有马坎、托列根等等。托列根是我的父亲，马坎算是我的表哥。他们和莱汗学了一百五十首左右的曲子。

# 托列根：Tölegen Qúndaqbay úlı，著名的呼图壁的斯布孜额乐师，是录音档案所能触及的最早的一批斯布孜额音乐家之一，亦是本文试听曲目的演奏者。

-- Beysenhan Tölegen úlı｜白沙汉

演奏《布赫塔尔玛河的波浪》的斯布孜额笛师阿克木江在新疆呼图壁的师承关系图

根据制档团队对白沙汗的采访内容而绘制

呼图壁的演奏斯布孜额的孩子

这里仍然是新疆最为重视斯布孜额传承的地方之一

魏小石摄于2014年

Men Bùqtırma degen calğız küy estidim, cağasında alapat bolıp adamdar qırılğan dep estigenmin, biraq köp bilmeydi ekenmin. ｜关于布赫塔尔玛河的曲目不多见。传说中生活在布赫塔尔玛河边的人们遭遇困难的时候，是通过这条河生存下来的，听说过有个曲子是关于这些内容的，具体发生什么了我也不太清楚。

-- Bayaqımet Cúmabay úlı ｜巴亚合买提·朱马拜

《Búqtırmanıñ Ertis Özenine Qúyğandağı Tolqını (Nanşan Öñirindegi Türi) 

布赫塔尔玛河注入额尔齐斯时的波浪 （南山地区版本）》

Alıp altay tauınıñ zeñgir conınan tüstikke qaray kösilgen sanausız say-sala, ayrıq-şatqaldardan qaynar búlaqtardan atqılap ağıp şıqqan möldir sular qosılıp aynalası altı köş Marqa kölge qúyıladı. Odan şığıp buırqanıp aqqan halcır özeni ülken bùqtırmağa aynalıp keledide, ertis özenine qùyadı. Sol bùqtırmanıñ ertiske qùyğandağı eki özenniñ soğılısqan tolqının sıbızğışılar küyge tüsirgen.｜阿尔泰山脉高处向北流淌着无数小溪，它们最终汇入到马尔卡科尔湖。从马尔卡科尔流出的部分水流，形成布赫塔尔玛河并注入额尔齐斯河。两条河碰撞时的波浪，被斯布孜额师们用曲调描述了出来。

# 马尔卡科尔湖：位于哈萨克斯坦东北部的湖

— 《笛子曲》第一百二十四页

《Aqqaba Tolqını｜白哈巴河的波浪》

“Aq bas şıñın kün süygen altın Altay” degen ardaqtı laqam bosqa atalmağan bolsa kerek. Altay tauınıñ byik şiñinan oñtüstikke qaray asau tolqınmen cöñkile qùlap buırqanıp ağıp catqan qaba özeni, aqqaba-qaba basimen qùldap ağıp, on eki ozenniñ sayası bolğan Ertiseke qùyıladı. Qaba özeniniñ coğarğı cağalauında aq qayıñmen zâulim bal qarağy ösedi.｜用一句“太阳亲吻着阿尔泰的雪峰”来描述这座神圣的山脉，再合适不过了。哈巴河从阿尔泰山向南流淌，经过白哈巴河注入到尔齐斯河中。哈巴河的上游流域生长着白杨树等植物。

#哈巴河（qaba）与白哈巴（aqqaba）是两条不同的额尔齐斯河的支流，哈巴河为“大河”，白哈巴河为“小河”。

Aq qayıñ, bùyra tal men şırşa ağaşı,

Qarağay, kök teregi-otağası.

Dolana, şañkiş, cydek qaraqatı,

Örinde körinip tùr qom-qanası…

它的白杨树就像是柳树和云杉的兄长

它的松树是天之树—就像是一家之主

哈巴的山楂树、莓果和黑加仑鲜美多汁

而站在它的高坡上便能看到禾木-喀纳斯让人窒息的美景

... dep sonau taryhtan beri san cıraular cırğa qosqan qabanıñ ağısın sıbızğışılarda küyge tüsirgen.｜以前的诗人们经常用这诗句来赞美白哈巴河，诗句中说的，都是白哈巴河的景色。

— 《笛子曲》第一百三十页 

《Qorğıstıñ Tolqını｜霍尔格斯的波浪》

Qorğıs—Erenqabırğadan Sauan audanına ağatın özen. ｜霍尔格斯：从天山流向沙湾县的河流。

— 《笛子曲》第一百三十三页

Qorğıs degen Sauandağı bir özen, tasqın bolğanda ağını qattı boladı deydi, tastıda domalatıp ketedi. ｜霍尔格斯河在沙湾，它是从山上流下来的河流。到了夏天会发洪水，能把巨石冲走。它用充足的水资源滋养着周边的人们，同时用它的波浪时刻提醒着他们，大自然是不能被征服的。

-- Bayaqımet Cúmabay úlı ｜巴亚合买提·朱马拜

《Üliñger Tolqını｜乌伦古的波浪》

Üliñger köli — Alatay aymağı Bùrıltoğay audanındağı aynalası altı köş keletin ülken köl. Altaydıñ sonau qyır şığısındağı şiñgil audanınıñ ortasın qaq carıp ağatın şiñgil özeni calpaq dalağa eñkeye ağıp, ayağı sarıtoğayğa ulasıp kelip osı üliñgir köline qùyıladı.  Üliñgirdiñ aluan türli balığı men qùstarınıñ tirşilik qymılı özge bir bünye. Köldiñ körkemdigi sıbızğışılardıñ nazarınan qağıs qalmağan. ｜乌伦古湖位于阿勒泰地区福海县。青河，先是流过阿勒泰东部的青河县，经过广阔的平地到达萨尔托海，并最终注入到乌伦古湖。乌伦古湖中鱼类和周边动植物形成独特的生态。它独有的美景吸引着斯布孜额师们注意力。

— 《笛子曲》第一百三十五页

“Üliñger Tolqını" attı küylerde köp kezdesedi, bùrınğı câne osı kezdede küyşiler küy şığarıp catadı. Üliñger degen ülken köl, sol cerde ptırğan Şaymùrat degen küyşide küy şığarğan. Bùl küylerde ülken oqyğa catpasada köñil-küy köp beynelengen. ｜关于乌伦古湖的作品很多。像Şaymùrat一样在乌伦古边上生活过的艺人们，用他们各自擅长的方式描述了乌伦古湖。

# Şaymùrat：一位乌伦古地区的著名冬不拉演奏者

-- Bayaqımet Cúmabay úlı ｜巴亚合买提·朱马拜

《Qanas Tolqını ｜喀纳斯的波浪》

Qanas — Altay tauınıñ batıs teristigindegi biribşi şoqı.  Töñiregindegi taulardıñ bulaqtarınan şıqqan sular say-salalardan ağıp kelip qanas köline qùyıladı.  Qanas alıp altay tauınıñ byigine ornalasqan, atırabı qalıñ qarağay, qayıñ, aluan türli cemister câne güldermen kömkerilgen. Köldiñ tùnıqtığımen mañayındağı tau tâbyğati körgen adamdı özine baurap aladı. Talay cırğa qaynar bolğan qanas, sùlulığımen el auızındağı añızğa aynalğan. Sıbızğışılarda köldiñ tolqının küyge tüsirip tartqan. ｜喀纳斯是阿尔泰山西北部的第一高峰。从周围山群中流出的泉水形成了很多小溪，这些小溪直接流向喀纳斯湖。喀纳斯湖是一个坐落在阿尔泰深山密林中的高山湖泊。湖边有茂密的松树林、杨树林以及各种花朵。清澈的湖水和周边的山林形成了无与伦比的美景。诗人们用他们的诗句赞美喀纳斯的美，斯布孜额师们则用美妙的曲调表达着对它的敬畏。

— 《笛子曲》第一百四十页 

制档人

Khahar Erbol ｜ 卡哈尔·艾布尔